Als we nadenken over onze toekomst draaien gedachten wel eens in kringetjes. Ik citeer Roman Krznaric: 'er zijn tegenwoordig weinig mensen die van baan veranderen zonder eerst een turbulente periode van onzekerheid te hebben doorgemaakt over de weg die ze moeten inslaan; dat kan maanden duren of soms zelfs jaren.'
Hoe het komt dat we zo veel loopbaanvraagstukken op te lossen hebben, is deels geschiedkundig te verklaren. Meer opleidingskansen en meer
keuzevrijheid leiden tot meer mogelijkheden. Het begint al met een waaier aan opleidingskansen in je tienerjaren, waardoor we dan al een bepaald pad inslaan dat leidt naar een bepaald type job.
Als volwassene evolueer je. We doen meer ervaring op. Dus dat betekent soms dat we na een tijd, na enkele jaren, kunnen ervaren dat onze carrière minder of geen voldoening meer biedt.
Loopbaantwijfel is een actueel thema. Overbelasting door te veel mogelijkheden. De spanning komt ook voort uit 2 soorten van spijt: spijt om het opgebouwde achter te laten versus spijt dat je
later, als je terugblikt, je job niet hebt durven opgeven om een andere richting in te slaan. Verder levert je job je vaak geld en een bepaalde status op. Dat achterlaten of verminderen vinden
sommigen ook beangstigend.
En toch, we verlangen naar jobs die ons vervullen. Roman Krznaric stelt dat een vervullende job enkele kernelementen bevat: inhoud, flow en vrijheid.
-
Kiezen voor een job met betekenisvolle inhoud, is ook rekening houden met 5 aspecten: geld verdienen, status hebben, een
positieve bijdrage leveren aan iets, je passie realiseren, je talenten inzetten. Er is geen standaardrecept voor een goede job. Een combinatie tussen twee of meer van deze elementen is nodig.
Uit jarenlang onderzoek blijkt dat meer inkomen niet gecorreleerd is aan meer geluksgevoel. Status verleent prestige en vaak wil daar steeds meer van. Geld en status zijn extrinsieke
motivatoren. Dus is meer nodig om de mayonaise te laten pakken. Zinvol werk verrichten, levert volgens wetenschappelijk onderzoek hoge niveaus van arbeidsvreugde op. Ook hieraan zitten
lastige kanten: de impact je bijdrage is soms klein en bovendien kan er ook een spanning ontstaan omdat je door dergelijke jobs vaak minder verdient. Een vrij algemeen heersende idee stelt
dat we talent en passie best in een specialisatie omzetten. Uiteraard hebben we vaak meerdere talenten of passies. Het concept van 'wide achiever' of veelzijdige presteerder biedt een andere
kijk op een loopbaan. Dit betekent dat je verschillende rollen of activiteiten naast elkaar of achtereenvolgens inneemt. Dit biedt bredere mogelijkheden en je moet dus niet perse een
specialist worden op 1 vlak.
- FLOW-ervaringen treden op tijdens activiteiten waarbij ons tijdsbesef verliezen. Je kunt een job zoeken die een hoog flow-gehalte biedt. Csikszentmihalyi beweert echter dat je elke baan zo kunt veranderen dat de omstandigheden gunstiger worden voor flow. Flow kan een kompas zijn bij een loopbaankeuze. Je kunt in gesprek gaan met mensen die een job uitoefenen die je wel interesseert en vragen hoe vaak zij in de zone zijn en wanneer? Een flow-dagboek bijhouden, levert ook inzicht. Je leert welke type activiteiten je in 'flow' hebben gebracht.
-
Hedendaagse mensen zouden een diep verlangen hebben naar vrijheid. Meteen kom je in een dilemma terecht omdat het verlangen
naar vrijheid haaks staat op het verlangen naar zekerheid onder de vorm van geld, een gezin. Is het nodig om radicale keuzes te maken om vrijheid te ervaren? Je kunt wel eens nadenken of je
werkverslaving verkiest boven het bewust kiezen voor een job die je een goed leven kan bieden. Vrijheid ligt ook in de bewuste keuze. Misschien biedt je job je wel veel vrijheid maar palm je
die zelf onvoldoende is. Wie weet ben je beter af door zelfstandige te worden zodat je volledig vorm kunt geven aan je werk. Je kunt ook als freelancer voor verschillende bedrijven werken.
Mijn tip: als je snel denkt in termen van 'moeten', dan vervang je het woorden 'moeten' eens door 'mogen' of 'kunnen'. Er ontstaat vanzelf meer vrijheid.
- Tot slot brengt Roman Krznaric de idee van roeping naarvoren. Het is volgens hem iets wat je niet zomaar vindt. Roeping (doel/missie voor je leven) kan je kweken door eerst te doen wat je passie, inhoud en vrijheid oplevert. Zo kan je als je geluk hebt, snel een roeping vinden. Als dat niet zo is, dan kan het komen door andere jobs te proberen.Het kan ook helpen om het leven niet al te serieus op te pakken en ook wat te zien als een experiment. Deze gedachte levert ook vrijheid op.
Je kunt zelf antwoorden gaan zoeken op je eigen loopbaanvraagstukken. Velen hebben dan te maken met twijfels, vaak voorkomend uit angst voor de
toekomst. Op een bepaald moment moet je gewoon knopen doorhakken. Dit proces kan je versnellen en ondersteunen door coaching.
